คำชวนคิด “พันตา”

การนับตัวเลข ตั้งแต่ เลข ๑ เรื่อยไปจนถึง ๑,๐๐๐,๐๐๐ หรือมากกว่านั้น ภาษาบาลีเรียกว่า สังขยา จำนวน ๑,๐๐๐ ใช้ว่า สหสฺส ผู้อ่านคงเคยได้ยินคำว่า สหัสนัย (นัยน์, นยน. หมายถึง ดวงตา) หมายถึง พันตา ผู้ที่มีชื่อเรียกอย่างลำลองว่า พันตา หรือ ท้าวพันตา ก็คือ พระอินทร์

        คำเรียกพระอินทร์ว่า พันตา มีกล่าวถึงในวรรณคดีไทยหลายเรื่อง อาทิ โคลงหริภุญชัย

พันตาถลิงเกศเกล้า                                  เถิงถวาย

เป็นสักขีเรียมหมาย                        เหมียดหมั้น

วางเภาโภชน์ทังสวาย                     เสียรุ่ง ก็ดีเอ่

ก็เหตุนุชน้องนั้น                             คอบชู้เจียนฉงาย

มหาชาติคำหลวง

สกฺโก เทวราชา จินฺเตสิ เมื่อนั้นท้าวพันตา พระญาไตรตรึงษ์ ก็รำพึงด่งงนี้ อยํ เวสฺสนฺตรมหาราชา หิยฺโย ชูชกสฺส มหาปวิ อุนฺนาเทตฺวา ทารเก อทาสิ อันว่า พระเพศยันดรราชฤๅษี ยังปถพีธให้พินาศ เมื่อประสาทสองรักราชกุมาร แก่ ชูชกาจารย์ในวันวานนี้ โสดแล ฯ               

พระนลคำฉันท์

ไฉนนั่นพระพันตา                                    สุเรนทราธิเบนทร์ไกร

เถลิงอาศน์ถวัลย์ไอ                         ศวรรย์ในสวรรค์เวียง 

คนที่เคยอ่านวรรณคดีเรื่องสังข์ทอง ตอน พระสังข์ตีคลี คงจดจำคำประพันธ์ต่อไปนี้ได้ ความว่า

มาจะกล่าวบทไป                             ถึงท้าวสหัสนัยน์ตรัยตรึงศา

ทิพอาสน์เคยอ่อนแต่ก่อนมา           กระด้างดังศิลาประหลาดใจ

จะมีเหตุมั่นแม่นในแดนดิน              อมรินทร์เร่งคิดสงสัย

จึงสอดส่องทิพเนตรดูเหตุภัย           ก็แจ้งใจในนางรจนา

แม้นมิไปช่วยจะม้วยมอด                 ด้วยสังข์ทองไม่ถอดรูปเงาะป่า

จำจะยกพหลพลเทวา                      ลงไปล้อมพาราสามนต์ไว้

ชื่อของพระอินทร์ในวรรณคดีไทย มีหลายชื่อ เช่น มัฆวาน, เมฆวาหน,เพชรปาณี, ท้าวโกสี, สักโก, สักกะ มีที่พำนักอยู่ที่ ตรัยตรึงศา คืออยู่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ คติทางพระพุทธศาสนามักจะกล่าวถึงพระอินทร์ว่าเป็นนักประชาสงเคราะห์ คอยช่วยเหลือผู้ที่ตกทุกข์ได้ยาก เราจึงเห็นบทบาทของพระอินทร์ในฐานะเทวดาผู้คอยให้ความช่วยเหลือ โดยทุกครั้งที่มีเหตุให้ต้องลงมาช่วยจะมีสัญญาณให้พระอินทร์ร้อนอาสน์ ที่เรานำมาใช้เป็นสำนวนไทยว่า ร้อนอาสน์ หมายถึง มีเรื่องเดือดร้อนทำให้ทนนิ่งอยู่ไม่ได้

เหตุที่พระอินทร์มีตามากถึงพันตา เป็นเพราะฤทธิ์คำสาปของฤๅษีโคดม ด้วยพระอินทร์แอบไปเป็นชู้กับนางอหลยาเมียของฤๅษีโคดม แต่ก่อนที่คำสาปจะกลายเป็นดวงตานั้น ฤๅษีโคดมได้สาปให้มี โยนี หรือ อวัยวะเพศหญิงผุดขึ้นรอบตัวพระอินทร์ก่อน (คงต้องเพิ่มชื่อ สหัสโยนี ให้พระอินทร์ด้วยกระมัง) พระอินทร์เกิดความอับอายที่ประพฤติผิดศีลข้อกาเมและถูกวิจารณ์ไปทั่วในหมู่เทวดาจึงสำนึกผิด ฤๅษีโคดมจึงได้คลายคำสาปให้โยนีนั้นกลายเป็นดวงตาพันดวง แทนที่มีจะโยนีพันอัน

ไม่เพียงเท่านี้ ฤๅษีโคดมยังได้สาปให้พวงสวรรค์ของพระอินทร์หายไปด้วย เมื่อพระอินทร์ไม่มีของดีใช้ จึงต้องให้พระเพลิงไปขอลึงค์แกะที่มีคนนำมาถวายพระกัสยปเทพบิดรมาเสียบแทน แสดงว่าการศัลยกรรมก็เป็นที่นิยมทำกันในหมู่เทวดาบนสวรรค์ด้วยจริงไหม ขนาดตัดหัวช้างมาต่อในร่างเทพ ตัดหัวแพะมาต่อร่างฤๅษี เทพบางองค์มีแค่ครึ่งตัวก็ยังอยู่รอดได้เลย ช่างสุดยอดจริงๆ

ใครอยากรู้เรื่องราวพระอินทร์จากปุราณะต่าง ๆ ลองไปค้นคว้าเพิ่มเติมจากหนังสือเทวนิยาย ของ ส.พลายน้อย ดูกันต่อก็แล้วกัน ขอบอกว่ายังมีอีกเยอะครับ

error: ขอสงวนสิทธิ์ ในการคัดลอกบทความ !!